W Ostrowi szaleje epidemia szkarlatyny, co jest tym bardziej uciążliwe, że w mieście nie ma szpitala. Z pomocą pospieszyli aktorzy, którzy zadeklarowali, że dochód z przedstawień przekażą na fundusz urządzony w celu budowy szpitala, a choćby i szpitalika z kilkoma ledwie łóżkami. Pan Dominik raz jeszcze pogłębia naszą – jakże już obszerną – wiedzę o…
Autor: Jerzy Madzelan
ŚWIĄTECZNE TRADYCJE, ZWYCZAJE I PRZESĄDY LUDOWE Z OKOLIC BROKU – DAWNIEJ I DZIŚ
W 1900 r. ukazała się książka znanego historyka, archeologa, etnografa Zygmunta Glogera (1845-1910), zatytułowana Rok polski w życiu, tradycji i pieśni. Jest to zbiór wierszy, opowiastek, wspomnień, przysłów, związanych ze świętami kościelnymi (ukazanych według roku liturgicznego, zaczynając od adwentu) i zwyczajami ludowymi oraz porami roku. Znaczną część książki zajmują teksty literackie, m.in. Władysława Syrokomli, Józefa…
Z Andrzejewa o przykrych skutkach spijania wódczanych resztek, o Kurpiance Parciakowej z Parciaków, o rzeźniku z Czyżewa, któremu się sprzykrzyło oraz o wiecu w ślicznie położonej Zuzeli
Z Andrzejewa donoszą o groźnym wypadku pracującej w tamtejszej restauracji posługaczki, która z narażeniem życia zwalczała marnotrawstwo w postaci niedopijania zawartości opakowań szklanych i naczyń mieszczących napoje wyskokowe. Pan Dominik Staszewski, który skończył studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim, a później był sędzią pokoju w Jednorożcu i na co dzień stykał się z Kurpiami, po raz…
BROK – GRÓD, MIASTO, OSADA, MIASTECZKO
Dawno, dawno temu i choćby nawet liczyć z dokładnością do lat stu, to nie wiadomo jak dawno, powstał gdzieś w miejscu obecnego miasteczka Brok albo w jego okolicy – gród. Wielu wskazuje, że nazwa miasta pochodzi od rzeki o tej samej nazwie, co wskazywałoby, że gród leżał u jej brzegów. Nie oznacza to, że dawny…
O fabryce papieru pod Małkinią, o bohaterskim proboszczu z Bogut-Pianek, który dwóch zbójów trupem położył, a na koniec o Kurpiach, co cudzego nie wezmą, ale spragnionego kubkiem wody nie poratują
Znana nam dobrze Służka informuje o wznoszonej w Zawistach pod Małkinią mniemanej fabryce papieru oraz o nauczycielach, co od Herr Brussa z dalekiej Meklemburgii dostali szansę na zbicie majątku. Pan Jerzy Proniewicz donosi o licznych bolączkach trapiących Ostrów oraz powątpiewa w walory estetyczne miasta. Powstają wprawdzie wciąż nowe komisje, które mają sprawy pchnąć ku lepszemu,…
WOJENNE WSPOMNIENIA OSTROWSKICH DZIECI
W straszne lata wojny i okupacji po raz kolejny zabierają nas autorzy wspomnień zebranych i opracowanych przez Jadwigę Sadowską i Alinę Wierzbicką w książce Wojna 1939-1945 we wspomnieniach mieszkańców Ostrowi Mazowieckiej i okolic, wydanej w roku 2019 przez Miejską Bibliotekę Publiczną im. Marii Dąbrowskiej w Ostrowi Mazowieckiej. Autorami dzisiejszych relacji, są osoby, które z dramatem…
Zbrodnia z wypadku, pienianie się Kurpiów, bitwa pod Nurem, półnagie skandalistki spod Kosowa
Spod Ostrowi donoszą o nieumyślnym zabójstwie pewnego gospodarza, który połaszczył się na cudze ziemniaki. Corpus delicti tej zbrodni to zepsute widły z jednym zębem – nasza okolica to nie miejsce akcji powieści Agathy Christie. Pan Dominik Staszewski po raz kolejny opowiada o egzotycznych zwyczajach tajemniczego ludu zamieszkującego puszcze północnego Mazowsza, a zwanego Kurpiami. Dzisiaj między…
LOTNICY WRZEŚNIA 1939 – KPT. JAN BALIŃSKI Z GRABOWNICY, KPR. ALEKSANDER STEPNOWSKI Z RZĄŚNIKA
Prawie każdy chłopak marzył w dwudziestoleciu międzywojennym o lataniu, a jeżeli nawet marzenia miał inne, to dołączał do grona miłośników aeronautyki, gdy tylko trafił do wojska, a służbę odbywał w jednostce piechociarskiej. Nie było mocnych – po przemaszerowaniu kilkudziesięciu kilometrów, a szczególnie z podstawą moździerza na grzbiecie, każdy oddałby wszystko, byle tylko móc przemierzać przestrzenie…
O tragedii w Orle, o podłym dziadzie cmentarnym z Ceranowa, o żołdackim gwałcie w Komorowie i wrednych snyszkach
Na początek przestroga typu – piłeś, nie pływaj, czyli informacja o tym, jak to dwóch znajdujących się pod wpływem ostrowskich mieszczan, namówiło napotkanego młodzieniaszka do wspólnej i zarazem jego ostatniej kąpieli w Broczysku. Dalej obszerna relacja korespondenta z Ceranowa, o mieszkających tam dobrych ludziach starszych i znacznie gorszych młodszych, a także o złym dziadzie cmentarnym,…
REKRUCI Z KACZKOWA W CARSKIEJ ARMII (1832-1917)
Od trzeciego rozbioru Polski w 1795 roku do utworzenia Księstwa Warszawskiego w 1807 roku, północne Mazowsze, w tym parafia Brok i należąca do niej wieś Kaczkowo (podzielona w 1922 na Kaczkowo Stare i Nowe), znajdowała się pod zaborem pruskim. Po klęskach wojennych cesarza Francji Napoleona Bonapartego, w 1815 roku odbył się w Wiedniu kongres znaczących…